Ngày nay, trẻ hóa bệnh xương khớp không còn là cụm từ chỉ mang tính cảnh báo, mà đã trở thành hiện thực đáng lo ngại. Trong đó, thoát vị đĩa đệm – căn bệnh từng được xem là của người trung niên và cao tuổi – đang xuất hiện ngày càng nhiều ở lứa tuổi 25–35, thậm chí có trường hợp mới 18–20 tuổi. Điều gì đang diễn ra? Và chúng ta có thể làm gì để phòng ngừa?
Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm (nằm giữa hai đốt sống) thoát ra khỏi bao xơ, chèn ép vào rễ thần kinh hoặc tủy sống, gây ra các triệu chứng như đau lưng, đau cổ, tê bì tay chân, yếu cơ, ảnh hưởng đến khả năng vận động và chất lượng sống.
Xu hướng đáng báo động: Bệnh xương khớp đang trẻ hóa
Số liệu và thực trạng
Theo thống kê từ nhiều bệnh viện lớn, tỉ lệ người trẻ dưới 35 tuổi mắc các bệnh về cột sống – đặc biệt là thoát vị đĩa đệm – tăng mạnh trong 10 năm qua. Một khảo sát tại Việt Nam ghi nhận:
- Khoảng 30% bệnh nhân thoát vị đĩa đệm hiện nay dưới 30 tuổi
- Đa số bệnh nhân trẻ làm việc văn phòng, sử dụng máy tính và điện thoại thường xuyên
- Nhiều người chủ quan, đến khám khi bệnh đã chuyển nặng, phải can thiệp bằng phẫu thuật hoặc vật lý trị liệu kéo dài
Vì sao thoát vị đĩa đệm đang trẻ hóa?
1. Lối sống ít vận động
Thói quen ngồi nhiều, ít tập thể dục, làm việc sai tư thế khiến các cơ hỗ trợ cột sống yếu đi, đĩa đệm dễ tổn thương. Cột sống cần được vận động đúng cách để duy trì sự linh hoạt và khỏe mạnh.
2. Lạm dụng thiết bị công nghệ
Dùng điện thoại, laptop sai tư thế (cúi gằm, gập cổ, gập lưng) là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thoát vị đĩa đệm cổ ở người trẻ. Tư thế "cổ rùa" làm tăng áp lực lên các đốt sống cổ gấp 3–5 lần so với bình thường.
3. Làm việc sai tư thế
Ngồi lệch, gù lưng, ngồi vắt chân, cúi nâng vật nặng sai cách,… đều tạo áp lực bất thường lên cột sống, lâu dần gây biến dạng và chấn thương đĩa đệm.
4. Chế độ dinh dưỡng và tăng cân
Chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D và collagen khiến xương khớp yếu đi. Thừa cân, béo phì cũng làm gia tăng gánh nặng lên cột sống, đặc biệt là vùng thắt lưng.
5. Căng thẳng và thiếu ngủ
Áp lực công việc, học hành, thức khuya thường xuyên làm rối loạn chức năng tự phục hồi của cơ thể. Các cơ vùng lưng – cổ dễ bị căng cứng, đau nhức và dẫn đến tổn thương đĩa đệm.
Dấu hiệu cảnh báo sớm ở người trẻ
Nhiều người trẻ bị thoát vị đĩa đệm không hề biết mình đang mắc bệnh cho đến khi triệu chứng trở nặng. Một số dấu hiệu sớm cần đặc biệt lưu ý:
- Đau lưng khi ngồi lâu hoặc sau khi ngủ dậy
- Tê bì lan xuống chân hoặc tay
- Đau cổ lan xuống vai gáy, cánh tay
- Cảm giác yếu cơ, giảm sức lực ở tay/chân
- Cảm giác như kim châm hoặc nóng rát ở vùng mông, đùi
Nếu xuất hiện những biểu hiện này, người trẻ nên đi khám chuyên khoa sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Hậu quả nếu không điều trị sớm
Việc chủ quan, bỏ qua triệu chứng ban đầu có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng:
- Rối loạn cảm giác
- Yếu hoặc liệt chi
- Mất khả năng kiểm soát tiểu tiện
- Phải phẫu thuật hoặc điều trị dài ngày
- Ảnh hưởng tâm lý, giảm năng suất học tập và làm việc
Phòng ngừa thoát vị đĩa đệm từ khi còn trẻ
1. Duy trì tư thế đúng
- Ngồi làm việc lưng thẳng, mắt ngang tầm màn hình
- Không cúi gằm khi dùng điện thoại
- Hạn chế vắt chéo chân khi ngồi
- Khi nâng vật nặng, hãy dùng lực từ chân, không gập lưng
2. Tăng cường vận động
- Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày: đi bộ, bơi lội, yoga
- Thực hiện các bài tập tăng cường cơ lưng, cơ bụng
- Tránh ngồi quá lâu, nên đứng dậy đi lại sau mỗi 60 phút
3. Ăn uống lành mạnh
- Bổ sung canxi, vitamin D, collagen từ thực phẩm tự nhiên hoặc thực phẩm chức năng
- Hạn chế đồ ăn nhanh, nước ngọt, chất béo xấu
- Uống đủ nước mỗi ngày
4. Kiểm soát cân nặng và giấc ngủ
- Duy trì chỉ số BMI trong mức cho phép
- Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày
- Chọn nệm và gối phù hợp giúp hỗ trợ cột sống
Lời kết: Đừng để tuổi trẻ phải gánh chịu “gánh nặng” của tuổi già
Thoát vị đĩa đệm không còn là bệnh của riêng người lớn tuổi. Khi trẻ hóa bệnh xương khớp trở thành xu hướng, mỗi người – đặc biệt là giới trẻ – cần trang bị kiến thức và thay đổi thói quen ngay từ bây giờ. Việc chăm sóc cột sống từ sớm không chỉ giúp phòng ngừa bệnh tật mà còn bảo vệ chất lượng sống lâu dài.
👉 Nếu bạn có dấu hiệu nghi ngờ hoặc cần tư vấn giải pháp phòng và trị thoát vị đĩa đệm, đừng ngần ngại liên hệ với chuyên gia tại Blog Bình Cột Sống. Chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình sống khỏe – sống chủ động!
Nhận xét
Đăng nhận xét